خدمات و راهکارهای ما در حوزه GIS
اولین بار در اواسط دهه ی ۱۹۶۰ در ایالات متحده کار بر روی اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS آغاز شد. با پیشرفت علم و امکان دسترسی به فناوری های رایانه ای و فناوری های لازم برای کار با داده های مکانی، سامانه ی اطلاعات جغرافیایی یا GIS، برای فراهم آوردن قدرت تجزیه و تحلیل حجم های بزرگ داده های جغرافیایی شکل گرفت. امروزه GIS برای تحقق و بررسی های علمی، مدیریت منابع و ذخایر و همچنین برنامه ریزی های توسعه ای به کار گرفته می شود .
اهمیت کاربرد اطلاعات در مدیریت شهری و اجرای طرح ها و قوانین و همچنین در برخورد با بحران های سیاسی، اجتماعی و طبیعی بر کسی پوشیده نیست. سامانه های اطلاعات جغرافیایی درایران دانشی نو به شمار می آیند که کاربرد آن ها هنوز در کشور ما چندان گسترش نیافته است. رشد روز افزون شهرنشینی و نیز افزایش چشم گیر فعالیت ها در زمینه ی آمایش محیط (چه محیط های شهری و چه محیط های طبیعی) ما را وادار می کند با این دانش آشنا شویم و بیش تر درآن سرمایه گذاری کنیم. گستره ی خدمات سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (GIS) در محیط های شهری نشان می دهد که این سامانه ها در شهرنشینی آینده، نقش بسیار مهمی ایفا خواهند نمود.
مراحل ایجاد و برپایی سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در قالب پروژه
- ورودی داده ها (Data Input): مؤلفه ی ورودی داده ها آن ها را از شکل موجودشان به شکلی یا صورتی قابل استفاده در GIS تبدیل می کند. دراین مرحله داده های زمین – مرجع که به صورت نقشه های کاغذی، جداولی از اطلاعات توصیفی، فایل های الکترونیک و اطلاعات توصیفی مربوط به آن ها، عکس های هوایی و یا تصاویر ماهواره ای هستند، طبق استانداردهای مورد نظر، برای دقت خروجی هایی که قرار است تهیه گردند مورد ارزیابی قرار میگیرند.
- مدیریت داده ها (Data Management): این مرحله شامل توابعی برای ذخیره، نگهداری و بازیابی اطلاعات موجود در پایگاه داده هاست.
- تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها (Data Manipulation and Analysis): شامل مجموعه ی فعالیت هایی می شود که توسط نرم افزارها، سخت افزارها و کاربر، بر روی داده ها به منظور آماده سازی و پردازش آن ها برای مراحل بعد صورت می گیرد.
- خروجی داده ها (Data Output): توابع خروجی مورد استفاده بر اساس نیازهای کاربران تعیین می شود، لذا داده های خروجی به اشکال مختلف از قبیل نقشه، جداول، یا به صورت نوشتارهای کاغذی (hardcopy) و یا به صورت رقومی (softcopy) ارائه می گردند.
خدمات گروه مشاورین راپکو در حوزه سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
- آماده سازی داده های مکانی و توصیفی (GIS Ready)
- طراحی و پیاده سازی سامانه اطلاعات مکانی تحت وب (WebGIS)
- پیاده سازی پایگاه داده های مکانی و مدلسازی داده ها (Geo Database)
- طراحی و پیاده سازی کاداستر شهری (LIS)
- تهیه نقشه های سه بعدی
سیستم اطلاعات جغرافیایی
مدل های داده های مکانی
ابتدا باید مرحله ی جمع آوری داده ها انجام گیرد و سپس فرایند فشرده سازی گستره ی زمین شناسی، ساختار خواص ژئوفیزیکی یا هر ویژگی دیگری از سطح زمین که اطلاعات آن گردآوری شده بود، به شکل قابل دست یابی از رایانه با استفاده از مدل های نمادین صورت گیرد . هر نقشه ی زمین شناسی یک مدل نمادین است، زیرا گستره ی ساده شده ی قسمتی از جهان واقعی است که از زاویه ی دید زمین شناسی صحرایی مشاهده شده است . مؤلفه های مدل یاد شده، عوارض مکانی هستند که به تقریب از موجودیت های مستقل جهان واقعی، توسط نمادهای گرافیکی بر روی نقشه عرضه می شوند. تمام مدل های داده های مکانی از عوارض مکانی جداگانه نظیر نقاط، خطوط، نواحی، حجم ها و سطوح تشکیل می شوند این عوارض مکانی هستند خصوصیاتی که هم مکانی و هم غیر مکانی هستند، مشخص می گردند.
ورودی و خروجی داده ها
برای این که یک سامانه ی اطلاعات جغرافیایی مفید واقع گردد، باید قادر به دریافت و تولید اطلاعات به صورت موثر باشد. توابع ورودی و خروجی داده ها، مفاهیمی هستند که توسط آن ها یک GIS با جهان خارج ارتباط برقرار می کند. داده هایی که در سامانه اطلاعات جغرافیایی وارد می شوند دو نوع هستند. ۱- داده های مکانی که موقعیت جغرافیایی عوارض را نشان می دهند (مانند نقاط یا خطوطی که عوارض جغرافیایی مانند خیابان، دریاچه و … را نشان می دهند). انواع داده های مکانی عبارت اند از: نقطه، خط، پلی گن. ۲- داده های توصیفی غیر مکانی که به توصیف خصوصیات عوارض می پردازند، مثل شوری آب دریاچه و یا اطلاعاتی مانند اسم یک خیابان.خروجی داده ها روندی است که توسط آن اطلاعات حاصل از GIS به شکلی مناسب جهت استفاده ی کاربر ارائه می شود.
مراحل ایجاد و برپایی GIS در قالب پروژه
۱- ورودی داده ها (Data Input) : مؤلفه ی ورودی داده ها آنها را از شکل موجودشان به شکلی یا صورتی قابل استفاده در GIS تبدیل می کند . دراین مرحله داده های زمین – مرجع که به صورت نقشه های کاغذی، جداولی از اطلاعات توصیفی، فایل های الکترونیک و اطلاعات توصیفی مربوط به آن ها، عکس های هوایی و یا تصاویر ماهواره ای هستند، طبق استانداردهای مورد نظر، برای دقت خروجی هایی که قرار است تهیه گردند، مورد ارزیابی قرار میگیرند.
۲- مدیریت داده ها (Data Management) : این مرحله شامل توابعی برای ذخیره، نگهداری و بازیابی اطلاعات موجود در پایگاه داده هاست.
۳- تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها (Data Manipulation and Analysis) : شامل مجموعه ی فعالیت هایی می شود که توسط نرم افزارها، سخت افزارها و کاربر، بر روی داده ها به منظور آماده سازی و پردازش آن ها برای مراحل بعد صورت می گیرد.
۴- خروجی داده ها (Data Output) : توابع خروجی مورد استفاده بر اساس نیازهای کاربران تعیین می شود، لذا داده های خروجی به اشکال مختلف از قبیل نقشه، جداول، یا به صورت نوشتارهای کاغذی (hardcopy) و یا به صورت رقومی (softcopy) ارائه می گردند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (سیستم اطلاعات مکانی)
- اختصاص شماره ملک و بلوک به تمامی پارسل ها
- ممیزی املاک شهری با استفاده از داده های مکانی اخذ شده از پهپاد ها
- شناسایی بافت فرسوده شهر
- پیش بینی رشد شهری در چند سال آینده و مقایسه آن با طرح های جامع و تفصیلی
- بررسی پدیده های حاشیه نشینی
- استخراج و بازسازی مدل سه بعدی ساختمان
- مسیریابی ها با اهداف مختلف شامل: مسیریابی آمبولانس، مسیریابی ماشین جمع آوری زباله و …
- بررسی فرونشست زمین با تصاویر راداری
- مکان یابی ها شامل: مکان یابی تصفیه خانه، آتش نشانی، بیمارستان ها، فرودگاه، پارکینگ های طبقاتی و …
- جانمایی مبلمان شهری
- شناسایی نقاط کور شبکه مخابراتی
- تعیین بهترین مسیر خطوط انتقال آب
- مکان یابی سه بعدی دکل های مخابراتی
- مکان یابی اسکان موقت در زمان بروز حادثه
- تعیین مناطق آسیب پذیری شهری در برابر مخاطرات طبیعی مثل سیل و زلزله و …
- مکان یابی استقرار دست فروشان و بازار روزانه و هفتگی در شهر
- بررسی آلودگی شهری در مناطق مختلف شهری
- آنالیز الگوی جرم در مناطق مختلف شهری
- مدیریت پسماند شهری مانند مکان یابی سایت های دفع زباله و بازیافت و …
- تغییرات کاربری شهری در یک بازه زمانی مشخص با استفاده از تصاویر ماهواره ای و پهپادی
سایر امکانات سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (سیستم اطلاعات مکانی)
- مکان یابی مسیر و ایستگاه های اتوبوس، BRT و تاکسی های بیرون و درون شهری
- ارزیابی ترافیک شهری و راهکاری جهت کاهش ترافیک
- مسیریابی آنلاین با در نظر گرفتن ترافیک، آلودگی، بلاهای طبیعی، تصادفات و …
- بررسی و ارائه راهکارهای ممکن در کنترل سوانح رانندگی
- مکان یابی علایم کنترل ترافیک
- پیش بینی مناطق مستعد آتش سوزی
- پهنه بندی یا منطقه بندی مناطق خطر پذیر بلاهای طبیعی
- مکان یابی مراکز اقامتی، گردشگری و …
- مسیریابی در خصوص گردشگری مانند مسیریابی به بناهای تاریخی و گردشگری شهری
- تولید و مدیریت دیتابیس های جامع گردشگری
- مکان یابی اسکان موقت (سوله های بحران)
- مکان گزینی فضای سبز شهری در سطح شهر
- بررسی عدم توزیع ناعادلانه فضای سبز شهری
- مدیریت فضای سبز و ردیف درختان
- مکان یابی ایستگاه سنجش آلاینده های هوا
- شناسایی کانون های آلودگی هوا
- تحلیل و مطالعات حوزه های آبخیز
- روند یابی خشکسالی
